قدیمی ترین گنبد آجری کشور
کاخ ها همواره نمایانگر شکوه و عظمت حکومت ها در دوران مختلف بوده اند. یکی از آن ها، کاخ سروستان بنایی به جا مانده از سلسله ساسانی است که قدیمی ترین گنبد آجری کشور را در خود جای داده است.
این کاخ در زمان بهرام گور ساسانی در 9 کیلومتری جنوب شهر سروستان در مسیر روستای نظر آباد از سنگ و گچ در دشت وسیعی ساخته شده و در اوج شکوه خود حدود 30 هکتار وسعت داشته است. به خوبی می توان هنر باستانی ایران را در این کاخ مشاهده کرد.
برای مدتها تصور میکردند که قدمت کاخ ساسانی سروستانی به دورهی هخامنشی باز میگردد، اما در در حدود سال ۱۹۱۰ میلادی با توجه به شواهدی از تاریخ طبری قدمت آن را برای زمان پادشاهی بهرام پنجم ساسانی اعلام کردند.
نکتهی دیگر اینکه برخی از باستانشناسان در مورد نوع کاربری کاخ اختلاف نظر دارند. برخی به دلیل فضای کوچک نسبت به کاخهای شاهی آن را مناسب کاخ نمیدانند و حدس میزنند که به عنوان آتشگاه مورد استفاده قرار میگرفته است. برخی نیز به علت بزرگتر بودن کاخ ساسانی نسبت به آتشگاهها آن را نوعی شکارگاه یا استراحتگاه پادشاهی میدانند. هرچه باشد، نمیتوان از زیبایی و معماری به کار رفته در ساخت بنا چشم پوشید، به گونهای که میتوان آن را یکی از بهترینهای معماری ایرانی برشمرد.
بهترین زمان برای بازدید از این کاخ فصل بهار است که در این زمان استان فارس از آب و هوای مطبوعی برخوردار است. اگر در طول شب بتوانید از بنا دیدن کنید، علاوه بر خود کاخ میتوانید از تماشای آسمان زیبا و پرستارهی شب هم لذت بسیاری ببرید.
کاخ ساسانی در تاریخ ۲۴ شهریور ۱۳۱۰ به شماره ۲۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است